Roger Scruton’ın “Soytarılar, Dolandırıcılar, Yaygaracılar/ Yeni
Sol Düşünürleri” adlı kitabını okuyorum.
Marksist sözde felsefecilerin lâf kalabalıklarını pek güzel tiye alıyor. Aynı
zevki Popper’ın “Daha İyi Bir Dünya Arayışı’nı” okurken tatmıştım.
Scruton’ı okurken
aklıma Oscar Wilde’ın “Anlaşılan şey doğrudur.” Sözü geldi. Bunun tersi de
doğru sanırım.
Bunun da ötesinde….
Hayatını seçkin mekânlarda çocukça takdir beklentileriyle geçiren, basit,
sıradan ve çiğ tutkularına şatafatlı sıfatlar yapıştırıp bunlarda derin anlamlar
olduğunu iddia eden insanları okumak, olgunlaşmak konusunda bana ilginç ip
uçları verdi.
Ama sanırım daha
güzeli… Scruton’ı okurken hissettiğim derin tatmin ve konfor…
İnsan neden tatmin
olur? Zenginlikten mi? Şüphesiz bu çok yaygın bir tatmin aracı. Öte yandan…
İnsan, işe yarayan
bir iş gördüğünde, gerçek bir değerle karşılaştığında, o değeri takdir
edebildiğini gördüğünde ve o değerin bir parçası olduğunu hissettiğinde…
Sanırım insan asıl işte o zaman gerçekten tatmin oluyor.
Scruton’ın kitabının
yarattığı konfor hissi, insanın derinden, nadiren ve mükemmel sadelikte bir
düşünce barınağı bulması gibi. Bazıları buna “cennet” de diyebilir…
Kitap henüz bitmedi
ve eleştirdiği düşünürlerin fikirlerini aktardığı sayfalar gerçekten çok
sıkıcı. Çünkü sol düşünürlerin ve onları besleyen kaynakların düşüncelerini
okurken iki soru aklıma gelip takılıyor:
“Neden?”
“Nereden
biliyorsun?”
Düşüncelerinin
gerçek hayatla hiçbir ilgisinin kurulamadığı sayısız filozofun neden bu kadar
önemli sayıldığını düşünmeden edemiyorum. Sözgelimi Hegel’in, öznenin bir
müddet sonra nesneleştiği gibi bir düşünceye
nereden ulaştığını sanırım hiç kimse anlayamıyor. Eğer Hegel idealistse nasıl
oluyor da bir şeyin başka bir şey de olabileceğini ve hâlâ tutarlılığın
sağlanabileceğini düşünüyor?
Buna benzeyen ve
benzemeyen sayısız çelişkinin içine atıldığı safsatanın ipliğini Scruton olanca
sadeliğiyle pazara çıkarıyor. Kitap bitmedi, işin açığı bitirmek de
istemiyorum. Bugün anamı hastaneye götürdüm, çok yoruldum. Ama bunları yazdığım
iyi oldu.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder