Türkiye’de en sık rastladığımız yanlışlardan biri, sanırım, büyüme rakamları denen göstergelere bakılarak “gelişmişlik” kanaati serdetmek…
Efendim Çin’den daha mı az büyümüşüz, daha mı çok büyümüşüz? İhracat rakamlarımız neymiş de ithalatı karşılama oranı neymiş?
Ekonomiye bu bakış eksik ve sosyalistçe bir bakıştır ki bu bakışla herhangi bir ekonominin düzelmesi mümkün değildir. İktidara hangi parti gelirse gelsin, ekonominin devlet eliyle “düzeltilmesi gerektiği” sosyalist çıkarcılığı, Türk ekonomisine damgasını vurmuştur, böyle giderse vurmaya devam da edecektir.
Ekonomiyi “çıkar grupları savaşı”, demokrasiyi de bu savaşın politik arenası olarak gören sosyalist ilkellik, ekonomideki bazı kavramları asla görememiştir, görmeyecektir de. Bu ilkellik, “karma ekonomi” tapınmacılığıyla alabildiğine semirtilmektedir.
Ekonomi bir faaliyetler/davranışlar ağıdır. Bu ağ, karşılıklı çıkarların etkileşimi ile sürekli örülür, sürekli çözülür. Dolayısıyla, hiç kimsenin , hiçbir hükümetin, partinin, sınıfın, eli kalaşnikoflu zorbanın keyfine göre yönetilemez.
Ekonomide herkes ikili bir rol üstlenmiştir. Herkes üretmediği her şeyin ve aynı zamanda ürettiği her şeyin tüketicisidir. Dolayısıyla tüketim gücü olmayan emek kahramanı üretici işçi sınıfıyla üretmeksizin tüketebilecek imkanları olan kapitalist sınıf diye bir ayrım gerçek hayatta yoktur.,
Bunu belirtmemizin sebebi şudur. Hem iktisadın terimlerini kullanıp hem de Marksizm taslayanların göz ardı ettiği iki unsur hem ekonomik büyümenin hem de gelişmişliğin anahtarlarıdır. Bunlar, yaratıcı zekâ veya müteşebbis ve sermayedar (kapitalist)dır.
Ekonomik büyüme “rakamların artışından” ibaret değildir. Hele gelişmişliğin ekonomik büyümenin bu yönüyle hiçbir ilgisi yoktur. Arzu edilen ekonomik büyüme, “gelişmişliğin sonucu” olan ekonomik büyümedir. Dünyanın plastik leğen üretim şampiyonu olmanız hiçbir anlam taşımaz. Petrokimya sahasında yaratıcı bir yeriniz yoksa, yaptığınız sadece, gelişmiş ülkelerin arkasından nal toplamak ve kullanılmış nal koleksiyonunuzu büyüterek geliştiğinizi sanmaktan ibarettir.
Gelişmiş ülkeler, salt belli üretim kalemlerini tekrar tekrar üreten ülkeler değildir. Onlar toplumsal talepleri karşılamaya yönelik yaratıcı fikirleri, mülkiyet koruması altına alarak fiziksel gelişmeyi daha cenin halinde koruyup büyüten ülkelerdir. Böylece üretimin toplumdaki talepsel anlama tercüman olmasını sağlamışlardır. Bir talebi daha tam anlamıyla ifade edilmeden sezerek anlayan, doğru kaynakları ve doğru sermaye mallarını müstakbel taleplere yönlendirerek üretim yapabilenlerin yaşadığı ülkeler, gelişmiş ülkelerdir. Gelişmenin bundan başka herhangi bir yolu da yoktur. Mesele, yeni fikirlerle ilgili meydana getirilen uzmanlıkların, emeğin niteliğini sürekli yükseltmesi ve bütün ücretli kesimin, bu yükselmenin getirdiği emek fiyatı artışından yararlanabilmesidir. Dolayısıyla ücretlerdeki ve refahtaki artış, üretimin hiç yapılmadığı bir memleketteki hümanist sosyal demokratların veya devrimci sosyalistlerin pankart açarak veya slogan atarak kapitalisleri korkutmasından değil, her gün ama her gün, emeğe yeni nitelikler kazandıran yeni icatların ve yeni teşebbüslerin ekonomi sahasına özgürce girebilmesindendir.
Konunun bu ana hattı anlaşılmazsa, ekonomik büyümeye rağmen fakirleşmenin sebebi de anlaşılamaz. Ekonomik büyüme, paylaşılacak, yağmalanacak bir pastanın, bir servetin büyümesi değildir. Ekonomik büyüme, özünde renksiz kokusuz ve aslında hiçbir şey ifade etmeyen bir üretim miktarı sayısal/ istatistiki değerden ibarettir.
Ekonomik büyüme rakamını esas anlamlı kılacak değer, üretim kalemleridir. İki üretim kaleminde milyonlarca kutu üretim yapan bir ülke ile bin üretim kaleminde üretim yapan bir başka ülkeyi gelişmişlik açısından kıyaslamak bundan dolayı saçmadır. Ülkesinin bütün emek arzını, silâhlı güçleriyle belirli şirketlere köle ettiren ve bütün üretimi yarım saatlik kaliteden ibaret olan meselâ Çin’in büyüme rakamlarını ciddiye almak bu açıdan saçmalığın dik âlâsıdır.
Türkiye’ye düşen şey, mülkiyet üzerindeki devlet keyfiliğine derhal son vermek, yaratıcı fikirlerin dolaşımını sağlayacak fikir mülkiyeti kurumunu tesis etmek, mülkiyetlerin sermayeye dönüşümünün önündeki bürokratik keyfiliği kaldırmak, plânlamacılık mikrobundan arınmak ve devleti ancak ve yalnız piyasanın diğer aktörleri kadar imtiyazlı bir hale getirmektir. Aksi takdirde , üretimin devlet emriyle yürütüldüğü sosyalist diktaların kaderinden başka bir yere ulaşmamız mümkün olmayacaktır.
