14 Nisan 2009 Salı

Kaybolan Bağlama Tekniği ve Müsebbibi “Budanmış” Sap


Kısa sap bağlama otantik değildir. Bu tamamen ideolojik olarak “uydurulmuş” bir enstrümandır.

"Bağlama düzeni" denen bağlama akordu veya düzeni belli bir yöreye veya inanışa has değildir. Kısa sap bağlama, bağlamayı, bağlama düzeninde hapsetmiş, onu budamış, kapasitesini kısırlaştırmıştır.

Tanbura bağlamada Re perdesi üzerine bir kelepçe takmak ile veya akordu değiştirmekle elde edilebilecek basit bir aktarma işi için geleneksel bağlama çolak bırakılmıştır. Ne yazık ki kısa sap bağlama, bağlama metodunda derhal geleneği yok etmiş ve gitara benzer, pozisyon çalışı kolaycılığıyla , yöresel tavırların hızla unutulmasına yol açmıştır.

Anadolu’da çeşitli yörelerin kendilerine özgü tezene vuruşuna imkân veren “kara düzen” gün geçtikçe önemini kaybetmekte, kara düzenin geleneksel ses uyumu kulaklardan silinmektedir. Kısa sap bağlamayla zeybek veya Yozgat sürmelisi tavırları bunun yanı sıra La karar türküler dışındaki türküler bu akord kısırlığı yüzünden icra edilememektedir.

Dombradan, Azerbaycan âşık bağlamasına, çöğürden divan bağlamaya kadar geniş bir aile olan bağlama ailesinin icra imkânlarının, kısa sap bağlamanın gitar özentisi bir pozisyon çalış tekniği yüzünden unutulması çok üzücüdür.
Fotoğrafta geleneksel bağlama icrasını günümüzde yaşatan Bengi Bağlama Üçlüsü görülüyor. Ekip üyeleri:
(Soldan)
Erdem Şimşek, Okan Murat Öztürk, Özay Önal

Hiç yorum yok: